Enkodery to jedne z podstawowych urządzeń automatyki przemysłowej. Znajdują zastosowanie w bardzo wielu aplikacjach, maszynach, liniach produkcyjnych i montażowych, a także w robotach czy obrabiarkach. Pozwalają na dokładne określenie pozycji elementów oraz pomiar odległości, przesunięcia czy przebytej drogi. Są więc kluczowe między innymi dla maszyn wspomagających precyzyjne pozycjonowanie.
Wśród różnych typów enkoderów wyróżniamy dwa podstawowe: enkodery obrotowe i liniowe. W tym wpisie wyjaśnimy, czym się charakteryzują i jakie są najważniejsze różnice między nimi.
Enkodery obrotowe i liniowe: podstawowe różnice
Enkodery można podzielić na obrotowe i liniowe. Oba te urządzenia mogą być enkoderami inkrementalnymi lub absolutnymi. Ich cechą wspólną jest też stosunkowo wysoka dokładność pomiarów. A jakie są różnice?
- Enkodery obrotowe przeznaczone są do wykonywania pomiarów położenia kątowego obiektu. Przetwarzają wielkości fizyczne opisujące ruch obrotowy na informację cyfrową. Pozwalają określić takie parametry jak wielkość przemieszczenia, aktualną pozycję, prędkość obrotową. Enkodery obrotowe Dostępne są w różnych wariantach. Wśród nich wyróżniamy urządzenia jedno-, jak i wieloobrotowe. Pierwsze z nich zapewniają pomiary w zakresie od 0 do 360°, czyli jeden obrót. Urządzenia wieloobrotowe umożliwiają pomiar pozycji kątowej w zakresie powyżej 360°, dzięki czemu otrzymujemy informacje nie tylko o pozycji kątowej, ale również o liczbie wykonanych obrotów.
- Ogólna zasada enkoderów liniowych jest zbliżona do obrotowych. W tym przypadku jednak mamy do czynienia z urządzeniami, które mierzą ruch wzdłużny obiektu, czyli przemieszczenie. Tarcza kodowa w enkoderach liniowych jest przekształcona do postaci liniowej, czyli liniału. Zatem określenie przemieszczenia wzdłużnego obiektu (np. elementu maszyny) możliwe jest poprzez odczytanie kresek umieszczonych na liniale z podziałką kreskową, które zmieniają swoje położenie podczas ruchu. Położenie kresek można odczytać w sposób optyczny lub magnetyczny.